امروز: پنجشنبه 9 فروردین 1403
دسته بندی محصولات
بخش همکاران
دسته بندی صفحات
لینک دوستان
بلوک کد اختصاصی

بررسی اختلال تیک

بررسی اختلال تیک دسته: روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید: 216 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 20 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 31

تیك را می توان پرش غیر عادی و مكرر عضلات چهره تعریف كرد كه ویژگی های خاص خود را داراست و به صورت های گوناگون عنوان می شود تیك ها معمولا سریع و تكراری هستند و به عنوان حركات كلیشه ای شناخته می شوند كه شخص نمی‌تواند آنها را كنترل كند در طبقه بندی اختلالات تیك با سه طبقه ی كلی تحت عنوان اختلالات تورت اختلال تیك صوتی یا حركتی مزمن و اختلال تیك گذرا

قیمت فایل فقط 19,500 تومان

خرید

مقدمه :

تیك را می توان پرش غیر عادی و مكرر عضلات چهره تعریف كرد كه ویژگی های خاص خود را داراست و به صورت های گوناگون عنوان می شود . تیك ها معمولا سریع و تكراری هستند و به عنوان حركات كلیشه ای شناخته می شوند كه شخص نمی‌تواند آنها را كنترل كند . در طبقه بندی اختلالات تیك با سه طبقه ی كلی تحت عنوان اختلالات تورت اختلال تیك صوتی یا حركتی مزمن و اختلال تیك گذرا سرو كار داریم كه به طور كلی درمان روانشناختی اختلالات تورت در مقایسه با درمان روان شناختی اختلالات تیك صوتی یا حركتی مزمن و همچنین اختلال تیك گذرا كارایی بالاتری را نشان می دهد.

اختلالات تیك طبقه ای از اختلالات حركتی می باشند . كه ویژگی بارز آنها حركت سریع ، تكراری و غیر ارادی عضلات است . آنها را می توان به عنوان گذرا یا مزمن طبقه بندی كرد و این وضعیت بستگی به این دارد كه چگونه اختلال مشهود شده است . و ملاك تمیز برای تیك های مزمن یا گذرا حداقل یك سال است بدین ترتیب كه اگر یك سال تیك بارز شده باشد آن را به عنوان تیك مزمن محسوب می كنند (وبر،1984ص 775)

تیك ممكن است در یك یا چند دسته از عضلات مخطط بدن یا حتی عضو دیده شود. این حركات ظاهرا به منظور خاص صورت نمی گیرند ولی بی‌علت و بدون انگیزه هم نیست و در كودكان و نوجوانان شاد ، ایمن و متعادل از نظر روانی ، عاطفی و هیجانی كمتر دیده می شود . بین شدت تیك و شدت كشمش های عاطفی وهیجانی همواره رابطه ی نزدیكی وجود دارد . مثلا مشاهده شده است كه كودكی كه از لحاظ تحصیلی هم از طرف اولیای مدرسه و هم به علت داشتن پدری سخت گیر مورد سرزنش بوده دچار تیك سر شده است اما در تعطیلات تابستان این عارضه به كلی از بین رفته است . فرستادن چنین كودكی به مدرسه شبانه روزی و قطع تماس با پدرش باعث رفع تیك شده است . در واقع تیك نمایانگر نوعی تخلیه ی روانی و نشانه ی ناراحتی های عصبی است . به همین دلیل آن را یكی از علائم نوروتیك به شمار می‌آورند . یكی از نكات و ویژگی های مهم در رابطه با تیك از بین رفتن آنها درهنگام خواب است .

در سبب شناسی تیك با دیدگاه تحلیل روانی : دیدگاههای یادگیری ، مدل كنشگر ، نقطه نظر پزشكی و سبب شناسی عصبی سرو كار داریم . با این وجود در دیدگاه یادگیری روش حساسیت زدایی منظم و تقلیل اضطراب می تواند كارایی بالایی را برای درمان تیك فراهم سازد . تیك را بعضی ارثی می دانند و می گویند كه دربعضی خانواده‌ها زیاد دیده می شود چون در این خانواده ها میزان درگیری ها ، بیماری های عصبی و هیجانات زیاد است لذا بهتر است تیك را یك پدیده ی خانوادگی بدانیم نه ارثی و به علاوه انتقال ارثی آن تاكنون ثابت نشده است .

جو عاطفی نامناسب زمینه را برای بروز اختلالات رفتاری فراهم می كند و مشهود است كه محیط های خانوادگی نامطلوب در كودكان اضطراب، افسردگی و پرخاشگری را افزایش می دهد و منجر به بروز اختلالاتی از قبیل پیش فعالی ، تیك پر اشتهایی و كم اشتهایی روانی می گردد.

در مواقعی كه مشكلات خانوادگی تشدید می یابد و یا موقعیت های خاص محیطی باعث فشار بیش از حد به كودك می شود و وی را مضطرب می كند زمینه را برای بروز و تشدید اختلال تیك گذرا فراهم می شود . ( جیمز ، لكمن ، ماسك ، هاردین ، مارین 1989 ص566-573)

طبقه بندی اختلالات تیك:

شایع ترین تیك اولیه چشمك زدن است كه در پی آن یك تیك سر یا ادا و اطوار با عضلات صورت است اكثر علائم حركتی و صوتی پیچیده سالها پس از شروع علائم اولیه ظاهر می گردند . هرزه گویی ( ادای كلمات ركیك معمولا در اوایل نوجوانی شروع می شود و در یك سوم موارد مشاهده می شود. هرزه گویی ذهنی كه در آن به ناگهان یك فكر یا كلمه زشت و نامقبول اجتماعی در ذهن خطور می كند ممكن است مشاهده گردد . در بعضی موارد شدید آسیب جسمی از جمله كنده شدن شبكیه و مسایل اورتوپدیك از تیك های شدید ناشی گردیده است .( پور افكاری 1375 ص 414)

باید تیك ها را از حركات نابهنجار دیگری كه مانند آنها ناگهانی و یكنواخت نیستند متمایز كرد، حركت كره ای ( داع الرقص) ،حركت دفع شر ، بعضی از وسواس های وخیم ( پاك كردن كفش روی پادری ) ، دست زدن به یك شی برای پیشگیری از خطر و مانند آن) حركات ریتمی مختلف ( اعضای بدن و سر ) و حركات یكنواخت سایكوزی ها.

شایع ترین انواع تیك عبارتند از :

در صورت و سر: شكلك در آوردن ، چین دادن به پیشانی ، بالا بردن ابروها ، باز و بسته كردن پلك هر دو چشم ، در هم كشیدن بینی ، غنچه كردن دهان ، نشان دادن دندان ها ، گاز گرفتن لب ها و سایر قسمت های بدن ، بیرون آوردن زبان ، تكان دادن سر به پایین یا طرفین پیچش گردن ، نگاه كردن به طرفین و چرخش سر .

2. دست و بازوها : حركات پرتابی دست و بازوها ، كشیدن انگشتان ، پیچاندن انگشتان و مشت كردن دستها

3. تنه و اندام های تحتانی : بالا انداختن شانه ها ، تكان دادن پا ، زانو ، انگشتان پا ، حركات ویژه در راه رفتن پیچش دادن به بدن و از جا پریدن

4. تنفسی و گوارشی : سكسكه ، آه كشیدن ، خمیازه كشیدن ، بالا كشیدن بینی ، تنفس اگزارژه، آروغ زدن ، ایجاد صدای مكش یا ملچ ملچ لب ها و صاف كردن گلو.

معمولا علائم رفتاری مقدماتی مانند تحریك پذیری ، مسائل مربوط به توجه و عدم تحمل كافی ، قبل یا همزمان با شروع تیك ها مشاهده می شوند.

بسیاری از تیك ها اجزای پرخاشگرانه و جنسی دارند و ممكن است مسائل جدی برای صاحب تیك به وجود آوردند . از نظر پدیده شناسی تیك ها شبیه نارسایی های «سانسور» است ، هم خود آگاه و هم ناخود آگاه ، با افزایش رفتار خلق الساعه و تبدیل اندیشه به عمل همراه است.

سبب شناسی اختلالات تیك :

1- دیدگاه روان تحلیل‌گری: اولین دیدگاه در مورد سبب شناسی اختلالات تیك دیدگاه روان تحلیل گری است . گرچه فرنزی تیك ها را به عنوان تثبیت لیبدو (LIBIDO) روی اعضای واحد می داند . با این وصف اظهار می دارد كه تیك ممكن است نتیجه ی یك حادثه ی دردناك روانی باشد . نظریه پردازان بعدی تفسیرها ی دیگری ارائه نموده اند مثلا فنیچل مكانیزم تبدیل را زیر بنای سندرم تورت می داند . طبق نظریه های وی تیك ها نتیجه ی جابجایی تكانش های جنسی است كه ساختمان شخصیت وی در مرحله ی پیش تناسلی رشد تثبیت شده است .

ماهلر تیك ها را به عنوان تكانش های پرخاشگری و حیات می داند كه همواره از طریق تخلیه مرضی رها می گردند. سیم اظهار می دارد كه منشا تیك ها را تعارضات مربوط به سطح مقعدی رشد می داند.

2- دیدگاه یادگیری: نظریه های یادگیری همواره به عنوان علت ظهور و استقرار تیك به كار گرفته شده است . باتز دو مدل مربوط به یادگیری مطرح كرده است یكی مدل پاسخ گر و دیگری مدل كنشگر كه در هر دو مدل تیك ها به عنوان پاسخ های اموخته شده مورد توجه قرار گرفته اند. مدل پاسخگر چنین است كه تیك ها را پاسخ های شرطی شده ی اجتنابی می داند كه برای تقلیل تنش هایی كه اساسا در موقعیت های آسیب زای روانی ظاهر گشته اند به وجود آمده است .

همانطور كه ذكر شد دومین مدل مدل كنشگر است . بر اساس این مدل تیك ها ممكن است پاسخ های آموخته شده‌ای باشند كه از طریق تقویت كنندگان ضمنی استقرار یافته اند. بعضی حالات ضمنی كه این حركات یا در محیط خارجی و یا در درون ارگانیزم از طریق سیستم های بازخورد داخلی ایجاد می كنند، تقویت شده، نیرومندی و استحكام رفتار را موجب می شوند.

تاثیر اضطراب بر اختلالات تیك :

در تمام اختلالات تیك موقعیت های استرس آمیز و اضطراب ممكن است به تشدید تیك ها منجر شود بعضی از مبتلایان به تیك می توانند دقایق و ساعت ها تیك های خود رامهار كنند اما  بعضی دیگر به خصوص كودكان یا متوجه تیك های خود نیستند یا آنها را مقاومت ناپذیر می دانند تیك ها در حالت خواب ، آرمیدگی یا مجذوب یك فعالیت بودن كاهش می یابند تیك ها معمولا در حالت خواب از بین می روند اما بعضی افراد حتی در زمان خواب هم تیك دارند . ( پورافكاری 1375)

تاثیر خانواده بر اختلال تیك :

اختلال تورت و اختلال تیك صوتی و حركتی مزمن تجمع خانوادگی نشان می دهند. مطالعات بر روی دو قلوها میزان تطابق را در اختلال تورت و اختلال تیك صوتی یا حركتی مزمن در دو قلوهای یك تخمكی را بالاتر یافته اند . این یافته اهمیت عوامل ژنتیكی را در انتقال حداقل بعضی از موارد تیك را تقویت می كند. ( پور افكاری 1375). بعضی عوامل ژنتیكی را درمبتلا بودن اعضای خانواده به تیك دخیل می دانند و بعضی دیگر شرایط خانوادگی استرس زا را عامل این امر میدانند و معتقدند تیك یك پدیده خانوادگی است و نه ارثی . از لحاظ میزان شیوع اختلال تیك بین طبقات مختلف اجتماعی تفاوتی مشاهده نشده است ولی به نظر می رسد كه انواع تیك ها در میان افراد خانواده و بیماران بیش از افراد خانواده كل جمعیت دیده می شود. ( مهیار 1369)

درمان اختلالات تیك :

درمان اختلالات تیك بستگی به شدت و بسامد تیك ها ، به میران ناراحتی ذهنی ، تاثیر مدرسه یا محیط كار ، عملكرد شغلی ، میزان جامعه گرایی و وجود اختلالات روانی همزمان دیگر دارد.

رفتار درمانی به منظور تمركز آنچه ممكن است تعارض هیجانی اولیه باشد یا تقلیل مسائل هیجان ثانویه ناشی از تیك در بعضی موارد جایز است.

رفتار درمانی اقدامات سودمندی را برای درمان تیك های عضلانی نشان داده است و یكی از موثرترین روش های درمانی در كاهش تیك های عضلانی مبادرت ورزیدن به ارائه پاسخ های متناقض می باشد. ( ریموند و همكاران 1989)

در درمان تیك باید توجه داشت كه درمان تیك مساله مشكلی است در درمان تیك نباید به نوع تیك اهمیت داد بلكه باید كودك را درمان كرد. وادار كردن كودك به اینكه جلوی آینه بایستد و خود را در موقع تیك تماشا كند یا روش هایی مانند ماساژ ، معالجه با برق و نظایر آنها اثری ندارد . همه ی این روش ها حاكی از آن است كه بیشتر به تیك توجه می شود نه به بیمار.

والدین باید بدانند كه تیك عادت نیست زیرا عادت را می توان كنترل كرد در حالی كه تیك غیر ارادی و بدون كنترل صورت می گیرد . آرام و مساعد كردن اوضاع خانواده كودك مبتلا به تیك رفع مشكلات درسی و تطبیق با مدرسه به خصوص اگر تیك در سنین دبستان و به علت مسائل درسی ظاهر شده باشد روش های موثری است كه در درمان تیك نقش بزرگی ایجاد می كند . به علاوه باید بیمار و اطرافیان وی را نسبت به قابل درمان بودن تیك متقاعد ساخت ضمنا علائم دیگری همراه است لذا برای درمان تیك باید این علائم نیز برطرف و معالجه كردند . نكته ی مهم دیگری كه باید مورد توجه قرار گیرد عود تیك است كه بیمار آن را به صورت نوروتیك انتخاب می كند. در این حال ممكن است مدتی پس از بهبود به علت مشكلات روانی و دیگر مشكلات برگشت نماید .

برای درمان این بیماری روان درمانی به صورت رفتار درمانی مخصوصا به صورت شرطی كردن منفی كه باعث خستگی عصبی ـ عضلانی می شوند ممكن است موثر باشد.

مصرف داروهای آرام بخش و رفع هیجانات بیمار توام با روان درمانی غالبا نتیجه ی خوبی می‌دهد . پیش از اتخاذ هر روش درمانگری باید به اختلالات دیگری كه با تیك‌ها همراه هستند و همچنین به نقشی كه تیك ها در مجموعه ی اختلالات دارند توجه شود.

به طور كلی می توان گفت كه روشهای درمانی در مورد تیك ها به سه دسته تقسیم می شوند :

1) دارو درمانی       2) حركت درمانی        3) روان درمانی

در آنچه مربوط به دارو درمانی است باید گفت كه اغلب داروها به تغییرات چشمگیری منجر نمی شوند و فقط پاره ای از موارد ، دیازپام و بوتیروفنون موثر بوده‌اند. اما تاثیر داروها در بیماران مختلف یكسان نیست.

قیمت فایل فقط 19,500 تومان

خرید

برچسب ها : اختلال تیك , علت اختلالات تیك , درمان اختلالات تیك

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر